Laneko elkarrizketa
Hautapen-prozesuaren probarik garrantzitsuena eta erabakigarriena da. Elkarrizketan informazioa trukatzen da, “elkarrizketa formala edo informala da, elkarrizketatzaile baten (beste norbaitekin egon daiteke) eta lanpostu baterako hautagai baten artekoa”. Elkarrizketaren helburua, lanpostuaren profilaren eta bete nahi duenaren profilaren arteko egokitzapena bilatzea da.
Elkarrizketatzailearen helburuak
- Lanpostu hori egiten BADAKIZUN, EGIN DEZAKEZUN eta NAHI DUZUN egiaztatzea.
- Etorkizuneko zure errendimendua iragartzea.
- Laburbilduz, lanpostua betetzeko pertsona egokia zaren jakitea.
Hautagaiaren helburuak
- Lanpostu hori egiten DAKIZUN, EGIN DEZAKEZUN eta NAHI DUZUN frogatzea.
- Zure lan gaitasuna eta gaitasun pertsonala transmititzea.
- Benetan interesa duzula frogatzea.
- Iritzi ona sortzen saiatzea.
ELKARRIZKETA MOTAK
Era askotako elkarrizketekin egin dezakezu topo, formalak (bulego batean) zein informalak (kalean, kafetegi batean, fabrika bisitatzen, tabernako edo dendako mostradorean, etab). Hala ere, modalitatetik edo aurrean izango duzun elkarrizketatzaile motatik bereizten diren mota batzuk deskribatuko ditut. Kontuan izan elkarrizketa mota baten edo bestearen aurrean komunikazio estrategiak egokitu behar dituzula.
MODALITATEAREN arabera, elkarrizketak honelakoak izan daitezke:
- ESTANDARRA: Galdeketa finko eta egituratu moduko bat erabiltzen dute, berdin eta inprobisaziorik gabe aplikatzen dena. Elkarrizketatuak galderak irakurri eta lortzen dituen erantzunak idatzi behar ditu. Elkarrizketa labur eta ez oso sakonak dira, eta datuak bildu besterik ez dute nahi, hautagaiei buruzko ideia orokorra izateko. Elkarrizketa horiek ez dira behin betikoak izaten.
- IREKIAK: Sarrera baten ondoren, elkarrizketatzaileak hitz egiten hasteko eskatuko dizu. “Hitz egin nazazu zuri buruz”, “Kontatu zergatik aurkeztu zaren”, “Hasi nahi duzun tokitik”…, horiek dira egin ditzakezun galderetako batzuk. Helburua, zu probatzea eta egoera konprometituen aurrean nola erreakzionatzen duzun ikustea da.
- SISTEMATIKOAK: Ohikoenak dira. Ez dira galdeketa finko gisa erabiltzen, baina gidoi jakin bati jarraitzen diote. Galdera zehatzak egiten dira, zure curriculuma, zure interes eta motibazioak, zure iritziak eta zure izaera aztertzeko, besteak beste.
- MISTOAK: Itxuraz, hitzaldi informalak dira, eta galdera irekiak eta zehatzak erabiltzen dituzte. Arakatu beharreko eremuak zehazten dituen gida moduko bat jarraitzen dute, baina ez dira aurrez finkatutako galderak egiten. Zure erantzunak elkarrizketaren ardatz nagusi gisa edo gai zehatzetan sakontzeko erabiltzen dituzte. Lanpostu teknikoak hautatzeko ohikoenak dira.
ELKARRIZKETATZAILE MOTAREN arabera, 4 pertsona mota identifika daitezke:
- PROFESIONALA: Langileak hautatzeko enpresa jakin batekoa da eta, seguru asko, Giza Baliabideetan aditua izango da. Elkarrizketa-teknikak ongi erabiltzen ditu, baina oso gutxitan menderatzen ditu lanpostuaren xehetasun teknikoak.
Elkarrizketa horietan nortasunaren ezaugarriak aztertzen dira: jarrerak, interesak eta motibazioak, ekimena, autonomia, komunikatzeko gaitasuna, baliabide pertsonalak, etab. Horregatik, ez saiatu frogatzen baliabide tekniko gehien dituen pertsona zarela: pertsona hori ez da horiek hautemateko gai izango.
Elkarrizketa hau ez da behin betikoa izaten: horren ondoren, enpresako ordezkariren batek beste elkarrizketa batera joateko esango dizu. - ENPRESA TEKNIKARIA: Pertsona hori ez da langileen hautaketan aditua eta, salbuespenak salbuespen, ez ditu elkarrizketa teknikak ondo ezagutzen. Enpresa eta lanpostuaren xehetasun teknikoak ondo ezagutzen ditu. Horregatik, baina pasatu gabe, ez dezala pentsatu postua lapurtuko diozula, erakutsi baliabide teknikoak dituzula, badakizula zereginak egiten eta lanpostuak eskatzen dituen eginkizunak hartzen, eta erakutsi, halaber, enpresa, haren produktuak, arrakastak eta abar ezagutzen dituzula.
Horrelako elkarrizketatzaileekin parekatu daitezke enpresaburu txikiak. - ENPRESAKO GIZA BALIABIDEKO TEKNIKARIA: Hautatzaile profesionalak bezala, pertsona honek elkarrizketarako teknikak ezagutzen ditu; baina, gainera, zure ezaugarriak enpresaren kulturan egokitzen diren zehazteko gai da.
Ez da lanpostu jakin horretako teknikaria, baina badaki zer egin beharko duzun; beraz, froga iezaiozu lanpostu hori egiten jakingo duzula; gainera, saia zaitez enpresan ondo egokituko zarela erakusten. - ENPRESAKO ZUZENDARITZA: Zuzendaritzako edozein pertsonak oso ondo daki zer bilatzen duen eta zer diru ordaindu beharko duen zuregatik, eta ziur egon nahi dute diru hori ondo inbertituko dutela eta zu zarela haien enpresarako pertsonarik onena. Zure profesionaltasuna, gogoa, lanerako gaitasuna, sormena, gaitasun sozialak, espiritu berritzailea eta leialtasuna erakutsi beharko dizkiozu.
GALDERA OHIKOENAK
Baliteke laneko elkarrizketa batera joatean kezkatzea egiten dizkizuten galderak, eta egoera horrek urduritasuna sortzea. Normala da. Gainditu beharreko azterketa da. Hala ere, kontuan hartzen badituzu elkarrizketan erabiliko diren gai ohikoenak eta horiek prestatzen badituzu, kezka horren zati bat kenduko duzu. Egin ditzakezun galdera batzuk:
- ZURE PRESTAKUNTZARI BURUZ: Zer ikasi duzun. Ikasketak nola joan zitzaizkizun. Zergatik utzi zenituen ikasketak. Zergatik erabaki zenuen prestakuntza hori. Zer beste ikasketa egin nahi zenuen. Zergatik ez zenituen egin. Zein gaitan zaude hobeto prestatuta. Zein gaitan hobetu behar duzun. Prestatzen segitzeko asmoa duzun. Non ikasi duzun frantsesez hitz egiten. Erabili ohi duzun edo ahaztu egin duzun. Noiztik ez duzun ordenagailurik ukitu.
- ZURE ESPERIENTZIARI BURUZ: Zer moduz X enpresan. Nola lortu zenuen lan hori. Zer lan egiten zenuen. Zer gustatzen zitzaizun gehien eta/edo zer gutxien lanpostutik. Nola moldatzen zinen zure nagusiekin eta/edo lankideekin. Zein nagusi izan nahiko zenukeen. Deskribatu izan duzun buruzagirik txarrena. Zergatik joan zinen enpresatik. Buru-belarri aritu zinen lanean. Ondo ordaintzen zizutela uste duzun. Duzun esperientziarekin, zergatik ez zauden lanean. Zenbat aldiz egon zaren lanik gabe eta zergatik.
- ZURE NORTASUNARI BURUZ: Ezagutzen zaituen norbaiti nolakoa zaren galdetuz gero, zure ustez zer erantzungo lukeen. Hitz egin nazazu zuri buruz. Zein balio dira zuretzat garrantzitsuenak. Bost ezaugarritan defini zaitez eta justifika itzazu. Bizitzan helburuak dituzun. Nora iritsi nahi duzun. Pertsona tolerantetzat hartzen zaren edo erraz haserratzen zaren. Nolako pertsonak ateratzen zaituzten errotik. Kontatu zer egiten duzun aspertuta zaudenean. Nahiago duzun beste pertsona batzuekin lan egin, edo nahiago duzun bakarrik lan egin. Hasi duzuna amaitzen duzun. Ezusteko edo nahi gabeko arazoak sortzen badira, kontrolik gabe geratuko zaren. Nola erreakzionatzen duzun egoera horietan. Ondo lo egiten duzun. Kontatu zer egoeratan sartu zenuen hanka eta nola atera zinen egoera horretatik. Hitzaldiaren ondoren, zure ustez, zer inpresio izan duzun.
- LANPOSTUARI BURUZ: Nola jakin duzun lanpostu hori hutsik zegoela. Zer dakizun egiten. Zer lan egitea gustatzen zaizun. Zure ustez, zeintzuk izango diren zure erantzukizunak enpresa horretan. Zer erakartzen zaituen lan horretatik. Zergatik uste duzun arrakasta izango duzula. Zer iritzi duzun larunbatetan eta jaiegun batzuetan lan egin beharraz. Lan horrekin konformatzen zaren edo zerbait hobea nahi duzun. Laster utziko duzun lanpostua. Zer dakizun enpresari buruz. Hemen lanean senideak edo ezagunak dituzun. Zure ustez, zenbat diru balio duzun. Durangon dagoen enpresara lanera joateko prest egongo zinatekeen.
- BESTE GAI BATZUEI BURUZ: Elkarrizketatzaile batzuek bizitza pribatua eta elkarrizketatzen dituzten pertsonen iritziak aztertzen dituzte. Helburua, nola bizi zaren argitzea eta errendimendua jaisteko edo lanpostuan ez jarraitzeko aukera ematen duen eragin handiko egoeraren bat dagoen jakitea da.
Norekin bizi zaren. Zer iritzi duen zure lankideak lan horri buruz. Lagun asko dituzun. Zer baloratzen duzun lagunetan. Zer egiten duzun asteburuetan. Igandeetan mezatara joaten zaren. Zer iritzi duzun Gobernuari buruz. Zer zaletasun edo kirol egiten duzun. Oporretan zer egiten duzun. Haurdun zauden. Laster ezkontzeko asmoa duzun. Haurrak gustatzen zaizkizun. Soldadutza egiteko duzun. Beste hautaketa-prozesuren batean parte hartzen duzun. Prozesuaren zein fasetan zauden. Bihar bertan has zaitezkeen lanean. Beste iruzkinen bat edo galderaren bat egin nahi duzun.
AHOLKU BATZUK
Gogoratu, bereziki, elkarrizketan lanpostua joka dezakezula: beraz, ez inprobisatu momentu hain garrantzitsuan.
- LEHEN
- Prestatu bidali duzun curriculumari buruzko dokumentuak eta erreferentziak.
- Egin dakizkizukeen galderak prestatu, bai irekiak, bai zehatzak, bai erantzuteko modua.
- Ahal baduzu, bilatu enpresari eta/edo lanpostuari buruzko informazioa.
- Galdetu nork elkarrizketatuko zaituen.
- Argi izan zergatik interesatzen zaizun lanpostu hori.
- Argi izan zer ekarpen egin diezaiokezun enpresari.
- Aurkitu zure helburu ekonomikoak justifikatzen dituzten elementu zehatzak.
- Elkarrizketatzaileari egiteko hainbat galdera prestatu.
- Saiatu elkarrizketaren aurretik atseden hartzen, zure itxura fisikoa zaindu eta joan elkarrizketara puntualtasunez.
- BITARTEAN
- Erakutsi pertsona edukatua zarela: itxaron sartzeko gonbita egin arte, agurtu, eskaintzen badizute eskua eman, eseri esaten dizutenean eta ez erre.
- Esertzerakoan jarrera eroso batean jarri.
- Entzun galderak arretaz; erantzuteko zalantzarik baduzu, esan ulertu duzuna zuzena den edo berriro egiteko eskatu.
- Ez eten inoiz elkarrizketatzailea. Hitzaldia amaitu arte itxaron.
- Tonu entzungarrian eta azkar ez hitz egiteko moduan erantzun.
- Takoak, bolgarismoak eta muletillak saihestu (Esteeee…, Bueno…, O sea…).
- Erakutsi lanpostuarekiko interesa duzula.
- Adierazi lanpostuaren beharrak ulertu dituzula eta egiaztatu profil bera duzula.
- Alderdi negatiboak kontrajarri.
- Zure ustez desegokiak diren galderak egiten badizkizute, lasai erantzun dezakezu, baina, oldarkortasunik gabe eta irribarre batekin, galdera hori ez dela garrantzizkoa lanposturako egokia den erabakitzeko.
- Zaindu zure keinuak, eta ez inori gaizki hitz egin.
- Egiteko prestatuta zenituen galdera batzuei ez bazaie elkarrizketan erantzun, azaldu ahalik eta modurik naturalenean. Inoiz ez hitz egin diru kontuen inguruan bakarrik.
- Informa zaitez hurrengo hautaketa-prozesuko etapari buruz eta galdetu zenbat denbora beharko duten zure erabakiaren berri emateko.
- Adeitasunez agurtu eta eman dizuten aukeragatik eskertu, baita haien arretagatik ere.
- GERO
- Ona da elkarrizketan ateratako iritzien inguruko laburpen txiki bat egitea. Horretarako, aurreko ataletan azaldu dizkizugun aholkuak azter ditzakezu.
Prestatu zure elkarrizketak Simulagailuekin
Prest zaude lan elkarrizketa bati aurre egiteko? Zein dira egin ahal dizkizuten galderak? Badago elkarrizketarako ohiko teknikarik? Laneko elkarrizketa zure prestakuntza eta esperientziari buruzko elkarrizketa baino gehiago da: eskatzen duzun lanposturako hautagai egokiena zaren erabakiko duen azken proba da. Zure lan gaitasuna transmititu behar duzu, eta, batez ere, lanpostu hori betetzeko gai zarela, dakizula eta nahi duzula erakutsi. Ez inprobisatu momentu hain garrantzitsuan: elkarrizketa baten arrakastak aldez aurreko prestakuntzarekin du zerikusia.
Gijón Orientaren simulagailua. Aurreko tresnek baino modu sofistikatuagoan, simulagailu hau ere hasierako profilean eta zure hautagaitzaren lanpostu-tipologian oinarritzen da. Informazio horrekin, lan elkarrizketa bat egiten du galdera sorta batzuekin. Erantzun ezberdinak eskaintzen ditu, eta horietako batzuk zuzenak diren ala ez azaltzen du. Kasu honetan, bideoak 3Dn sortutako automatak dira, eta, beraz, ez du hain itxura errealista.