Langabezia prestazioak

LGSaren eta OAEAParen hileko eta urteko balioak.

2023                                                         LGS                                                                 OAEAP

---

HILEKOA                                                  1.080,00 €                                                          600,00 €

URTEKOA                                           15.120,00 € (14 pagas)                                          7.200,00 €

 

         Diruaren legezko interesa

---

3,25 %

 

         Kotizaziopeko prestazioa, gutxieneko zenbatekoa                                             Euroak

---

Seme-alabarik gabe                                                                                                                            560,00€

Seme-alaba 1 edo gehiago                                                                                                                 749,00 €

 

        Kotizaziopeko prestazioa, gehieneko zenbatekoa                                                 Euroak

---

Seme-alabarik gabe                                                                                                                            1.225,00 €

Seme-alaba 1                                                                                                                                       1.400,00 €

2 seme-alaba edo gehiago                                                                                                                 1.575,00 €

 

        Langabezi sariaren zenbatekoa (*) eta RAI                                                               Euroak

---

80% OAEAP                                                                                                                                            480,00 €

 

        Sartzeko gehienezko errenta sorospena eta RAI                                                     Euroak

---

75% LGS                                                                                                                                                    810,00 €

 

(*) Lanaldi partzialeko lana galtzeagatik langabezian egonez gero, zenbateko hori aurretik lan egindako orduen arabera kobratuko da, 52 urtetik gorakoentzako laguntzan izan ezik.

 

Lan egin nahi eta ahal izan arren, lana galdu edo ohiko lanaldia murriztu egiten zaienei babestea du xede langabezia prestazioak. Jasotzen ez diren soldata errenten ordezko prestazioak ematea du helburu.

Langabezia erabatekoa edo partziala izan daiteke:

– Langabezia erabatekoa izango da, langileak, aldi baterako edo behin betiko ordura arteko jarduera uzten duenean eta, ondorioz, bere soldata galtzen duenean. Ondorio horietarako, langabezia osotzat hartuko da langileak, egun osoetan, jarraituetan edo tartekatuetan, gutxienez lanaldi arrunt batean jarduera uzten duenean, agintaritza eskudunak baimendutako kontratu-etenduraren edo lanaldi-murrizketaren ondorioz.

– Langabezia partziala izango da, langileak, aldi baterako bere ohiko lanaldia murrizten duenean, gutxienez %10 eta gehienez %70 artean, baldin eta soldata antzeko murrizketa bada. Ondorio horietarako, eguneroko lanaldi arruntaren aldi baterako murrizketatzat hartuko da, enplegu-erregulazioko aldi baterako baimentzen dena, behin betiko lanaldien murrizketak barne hartu gabe, edo lan-kontratuaren indarraldia amaitu arte luzatzen direnak.

Nor izan daiteke prestazioaren onuradun?

Honako hauek izan dezakete langabezia-prestazioa jasotzeko eskubidea:

• Gizarte Segurantzaren Araubide Orokorrean sartuta dauden besteren konturako langileak.
• Gizarte Segurantzako Erregimen Berezietan sartuta dauden besteren konturako langileak, langabezia egoera hori babesten dutenak.
• Administrazio zuzenbideko araubidean kontratatutako pertsonak eta administrazio publikoen zerbitzuko enpleguko funtzionarioak.
• Indar Armatuetako enpleguko militarrak.
• Lan elkartuko kooperatibetako bazkide langileak, gertakizun hori babesten duen Gizarte Segurantzako erregimenaren barruan daudenak.
• Kondena edo baldintzapeko askatasuna betetzeagatik espetxetik askatu diren zigortuak.
• Itzulitako langile etorkinak.

Zeintzuk dira baldintzak?

Langabezia prestazioak jasotzeko eskubidea izateko, onuradunek baldintza hauek bete beharko dituzte:

• Langabeziako prestazioa jasotzen duen Gizarte Segurantzako erregimenen batean afiliatua eta altan edo altaren pareko egoeran egotea.
• Eskatzen den gutxieneko kotizazio-aldia betea izatea: 12 hilabete, legezko langabezia egoera edo kotizatzeko betebeharra utzi aurreko 6 urteetan.
• Kotizaziopeko erretiro-pentsiorako eskubidea izateko kasu bakoitzean eskatzen den ohiko adina bete ez izana, salbu eta langileak ez badu horretarako behar den kotizazio-aldia egiaztatuta, edo administrazio ebazpen bidez baimendutako lan harremanak eten edo lanaldia murriztu badira.
• Langabeziako legezko egoeran egotea, lana aktiboki bilatzeko eta lan egokia onartzeko prest dagoela frogatzea, jarduerarako konpromisoa sinatuz.

Legezko langabezia egoera

Legezko langabezia egoeran egongo dira kasu hauetako batean dauden langileak:

1. Lan harremana arrazoi hauetako batengatik amaitzea:

• Enplegua erregulatzeko espedientea.
• Banakako enpresaburuaren heriotza, erretiroa edo ezintasuna.
• Kaleratzea. Lanetik bota edo lan harremana iraungiz gero, enpresaburuak zerrenda hori iraungitzeko erabakia, berez eta inpugnazio beharrik gabe, langabeziako legezko egoeraren kausatzat hartuko da. Kaleratzearen edo iraungitzearen aurkako ekintzak ez du eragotziko prestaziorako eskubidea sortzea.
• Arrazoi objektiboetan oinarritutako kaleratzea.
• Langileak, lekualdaketa, lan baldintzen funtsezko aldaketa edo bidezko arrazoia dela-eta, bere borondatez suntsiarazten badu.
• Hitzartutako denbora bukatzeagatik edo kontratuaren xede den obra edo zerbitzua egiteagatik.
• Probaldian, enpresaburuak hala eskatuta, lan harremana suntsiaraztea, baldin eta aurreko lan harremana atal honetan aipatutako kasuren baten ondorioz amaitu bada, edo kontratua amaitu eta hiru hilabete igaro badira.
• Langilearen ohiko lanbiderako ezintasun iraunkor osoaren deklarazioa.

2. Lan harremana etetea, enplegua erregulatzeko espedientearen ondorioz.

3. Baimendutako lanaldia murriztea, enplegu-erregulazioko aldi baterako, behin betiko lanaldien murrizketak barne hartu gabe edo lan kontratuaren iraunaldia amaitzen den aldi osora zabaltzen direnak.

4. Aldizkako langile finkoak, aldizkako langile finkoak barne, produkzio-jarduerarik gabeko aldietan.

5. Atzerrian lan harremana iraungitzeagatik Espainiara itzultzen diren langileak, baldin eta bertan langabezia-prestaziorik lortzen ez badute.

6. Espetxetik askatzea kondena edo baldintzapeko askatasuna betetzeagatik.

Nor dago legezko langabezia egoeratik kanpo?

Ez dira langabeziako legezko egoeran egongo:

• Beren borondatez lana uzten duten langileak (langilearen borondatez kontratua suntsitzen denean izan ezik).
• Langabeziako legezko egoeraren batean egon arren, lana aktiboki bilatzeko eta lanpostu egokiak onartzeko prest daudela frogatzen ez dutenean.
• Epai irmo bidez bidegabeko kaleratzea edo kaleratze baliogabea deklaratu eta enplegatzaileak lanera itzultzeko data jakinarazi ondoren, eskubide hori erabiltzen ez dutenak.
• Legean ezarritako kasuetan eta epeetan itzultzea eskatzen ez dutenak.
• Greba-eskubidea erabiltzeagatik edo ugazaben itxieragatik lan-kontratua etenda duten langileak.

Prestazioaren iraupena

Langabezia-prestazioaren iraupena legezko langabezia-egoeraren aurreko sei urteetan kotizatutako okupazio-aldien edo kotizatzeko betebeharra utzi zen unearen araberakoa izango da, eskala honen arabera:

Kotizazio-aldia (egunetan)                                                          Prestazio-aldia (egunetan)

---

360tik 539ra ……………………..                                                                              120

540tik 719ra ……………………..                                                                               180

720tik 899ra ……………………..                                                                              240

900tik 1.079ra ……………………..                                                                           300

1.080tik 1.259ra ……………………..                                                                        360

1.260tik 1.439ra ……………………..                                                                        420

1.440tik 1.619ra ……………………..                                                                         480

1.620tik 1.799ra ……………………..                                                                         540

1.800tik 1.979ra ……………………..                                                                         600

1.980tik 2.159ra ……………………..                                                                         660

2.160tik …………………………….………                                                                     720

 

Zein da prestazioaren zenbatekoa?

Prestazioaren zenbatekoa zehazteko, oinarri arautzaileari portzentai bat aplikatuko zaio.

Portzentaia %70ekoa izango da ehun eta laurogei egunetan eta %50ekoa ehun eta laurogeita bat egunetik aurrera.

Legezko langabezia-egoera gertatu edo kotizatzeko betebeharra amaitu zen egunaren aurreko 180 egunetan langabezia-gertakariagatiko kotizazio-oinarrien batez bestekoa izango da oinarri arautzailea. Aparteko orduak ez dira kontuan hartuko.

Horrela kalkulatutako zenbatekoak ez dira gehieneko muga baino handiagoak izango, ezta gutxieneko muga baino txikiagoak ere.

Langabezia prestazioaren gehienezko zenbatekoa ondorio anitzeko errenten adierazle publikoaren (OAEAP) %175 izango da, langileak bere kargura seme-alaba bat edo gehiago dituenean izan ezik; kasu horretan, zenbatekoa adierazle horren %200 edo %225 izango da, hurrenez hurren.

Langabezia prestazioaren gutxieneko zenbatekoa ondorio anitzeko errenten adierazle publikoaren %107 edo %80 izango da, langileak bere kargura seme-alabak dituen ala ez kontuan hartuta.

Lanaldi partzialeko enplegua galtzearen ondoriozko langabeziaren kasuan, aurreko paragrafoetan aipatutako gehieneko eta gutxieneko zenbatekoak OAEAPn lan egindako orduen arabera zehaztuko dira.

Ondorio horietarako, kontuan hartuko da OAEAPa, eskubidea sortzen den unean indarra duena halako seiren batean gehituta.

Kotizazioa eta atxikipenak langabezia-egoeran

Entitate kudeatzaileari dagokio, langabezia-prestazioa jasotzen duen bitartean, Gizarte Segurantzako kotizazioak sartzea. Enpresaren ekarpenaren% 100 eta langilearen kuotaren% 35 ordaindu beharko ditu.

Lanaldia murriztu edo kontratua eteten bada, enpresak dagokion ekarpena ordainduko du, eta entitate kudeatzaileak langilearen ekarpena bakarrik sartu beharko du, dagokion atxikipena egin ondoren.

Entitate kudeatzaileak atxikipen hauek egin beharko ditu prestazioaren zenbatekoan:

• Langileak Gizarte Segurantzan egin beharreko kotizazioaren %65.
• Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren konturako atxikipena, urtean aitortua duen langabezi prestazioaren zenbatekoaren arabera.

Kaleratze edo lan harremana amaitzeagatiko egoera bereziak

Lanetik bota edo lan harremana iraungiz gero, enpresaburuak zerrenda hori iraungitzeko erabakia, berez eta inpugnazio beharrik gabe, langabeziako legezko egoeraren kausatzat hartuko da. Kaleratzearen edo iraungitzearen aurkako ekintzak ez du eragotziko prestaziorako eskubidea sortzea.

Zenbait kasu bereizi behar dira kaleratzeko edo lan kontratua amaitzeko prozeduretan emandako ebazpenetan:

a) Erreklamazioaren edo errekurtsoaren ondorioz kaleratzea bidegabetzat jotzen denean eta kalte-ordaina ematea erabakitzen denean:

1. Langileak ez badu izapide-aldiko soldatak jasotzeko eskubiderik, langabeziagatiko prestazioak jasotzen jarraituko du, edo, jasotzen ez baditu, prestazioak jasotzen hasiko da, eta lana uzten duen egunetik aurrera izango ditu ondorioak. Horretarako, kontziliazio-aktaren edo kalte-ordainaren aldeko probidentziaren hasierako data hartuko da, edo, hala badagokio, ebazpen judizialaren data.
2. Langileak izapide-aldiko soldatak jasotzeko eskubidea badu eta prestazioak jasotzen ez baditu, prestazioak jasotzen hasiko da, soldata horiek ordaintzeko betebeharra amaitzen den egunetik hasita, eta prestazioak jasotzen ari bada, prestazioak jasotzeari utziko dio, bidegabetzat joko dira, eta berriro jaso ahal izango ditu, soldata horiek ordaintzeko betebeharra amaitzen den egunetik hasita, erakunde kudeatzaileak hasieran onartutako eskubidea erregularizatu ondoren, Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Orokorrari prestazioak jaso bitartean egindako kotizazioak erreklamatuz eta behar ez bezala jasotako prestazioak konpentsatuz, edo langileari zenbatekoa erreklamatuz.

Bi kasuetan, langileak 15 eguneko epean eskatu beharko du prestazioak onartzeko. Horretarako, adiskidetze-akta edo kalte-ordainaren aukera-probidentzia hartu beharko du hasierako datatzat, edo, hala badagokio, ebazpen judiziala, eta izapide-aldiko soldatei dagokien aldia egiaztatu beharko du.

b) Erreklamazioaren edo errekurtsoaren ondorioz langilea berriz onartzen denean, adiskidetze edo epai irmo baten bidez, edo nahiz eta langilea Lan Prozedurari buruzko Legearen 282. artikuluan aipatzen den kasuan ez izan, langileak langabezia-prestazio gisa jasotzen dituen zenbatekoak bidegabetzat joko dira langileari egotz ezin dakizkiokeen arrazoiengatik.

Kasu horretan, entitate kudeatzaileak langabezia-prestazioen ordainketa utziko du eta Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari prestazioak jaso bitartean egindako kotizazioak eskatuko dizkio. Enpresaburuak entitate kudeatzaileari ordaindu beharko dizkio langileak jasotako zenbatekoak, jaso ez zituen lansarietatik kenduz, soldata horien baturaren mugarekin.

Entitate kudeatzaile eskudunari dagokio enpresaburuak zuzenean ordaindu beharreko prestazioak itzultzeko eskatzea, bai eta langileari erreklamazioa egiteko eskatzea ere, prestazioaren zenbatekoa lansaria baino handiagoa bada.

Kasu horietan, enpresaburuak Gizarte Segurantzan alta emateko eskatu beharko du, kaleratze edo iraungitze egunetik hasita. Aldi horretan kotizatuko du, eta okupazio kotizatutzat joko da ondorio guztietarako.

c) Lan Prozedurari buruzko Legearen 279.2 eta 284. artikuluetan aipatzen diren kasuetan, langileak jasotzen ez baditu prestazioak jasotzen hasiko da lan-harremana iraungitzat jotzen den unetik. Bi kasuetan, aurreko letran ezarritakoa beteko da jasotako prestazioei dagokienez, lan harremana bukatu arte.

Kaleratze bidegaberik gertatuz gero, enpresaburuak langilearen alta eta baja eskatu beharko du, eta Gizarte Segurantzan kotizatu beharko du tramitazio-soldatei dagokien aldian. Lansari hori kotizatutzat joko da ondorio guztietarako.

Tramitazioa eta ordainketa

Prestazioa hamabost eguneko epean eskatu beharko da, langabeziako legezko egoera gertatzen den egunetik hasita.

Langabezia prestazioa jasotzeko eskubidea izateko baldintzak betetzen dituzten pertsonek erakunde kudeatzaile eskudunari eskatu beharko diote prestazioak jasotzeko eskubidea onar dezala. Eskubide hori legezko langabezia-egoeratik sortuko da, baldin eta hurrengo hamabost eguneko epean eskatzen bada. Eskaerak berarekin ekarriko du eskatzaile gisa enpleguko inskripzioa egitea, aurretik egin ez bada. Halaber, eskaera egiten den egunean jarduera konpromisoa sinatu beharko da.

Urteko opor ordainduei dagokien aldia lan harremana amaitu baino lehen hartu ez bada, edo aldizkako langile finkoen denboraldiko edo kanpainako jarduera amaitu baino lehen hartu ez bada, langabezia-egoera legala eta prestazioetarako eskubidea epe hori igaro ondoren sortuko dira, baldin eta epe hori amaitu eta hurrengo hamabost eguneko epean eskatzen bada. Epe hori enpresaren ziurtagirian jaso beharko da ondorio horietarako.

Inskripzioa edo eskabidea ezarritako epean egiten ez bada, ezinbesteko kasuetan izan ezik, eskubidea sortzen den egunetik (izena garaiz eta behar bezala eman bada) eskabidea egiten den egunera arteko prestazioa jasotzeko eskubidea galduko da.

Hilabetea bukatutakoan ordainduko da, enplegu bulegoan esleitutako banketxearen bidez. Hilabete bakoitza kobratzeko eskubidea iraungi egingo da dagokion mugaegunetik urtebetera.

Enplegua sustatzeko programaren batek hala ezartzen badu, erakunde kudeatzaileak behin bakarrik ordaindu ahal izango du langileak eskubidea duen eta jaso gabe dagoen kotizaziopeko langabezia-prestazioaren zenbateko osoaren edo partzialaren egungo balioa.

Halaber, ordainketa partzialen bidez ordaindu ahal izango du langileak Gizarte Segurantzari egiten dion kotizaziopeko langabezia-prestazioaren zenbatekoa.

Lan merkatuan sartzeko zailtasun handienak dituzten kolektiboei zuzendutako enplegua sustatzeko programek aukera ematen dute langabezia-prestazioa edo jaso gabeko langabezia-sorospena eta besteren konturako lana bateragarri egiteko. Kasu horretan, erakunde kudeatzaileak prestazioen hileko zenbatekoa ordaindu ahal izango dio langileari, zehaztutako zenbatekoan eta iraupenean, Gizarte Segurantzako kotizazioa sartu gabe. Kasu horretan, prestazioak jasotzen diren bitartean, langabezia-prestazioaren edo -sorospenaren eta dagokion soldataren arteko aldea ordaindu beharko dio enpresaburuak langileari, eta, era berean, Gizarte Segurantzari adierazitako soldata osoagatik kotizatzeko ardura izango du, prestazioaren edo subsidioaren zenbatekoa barne.

Era berean, aurreikusita dago, programen bidez, enpresei aukera ematea prestatzen ari diren langileen ordez langabeziako prestazioak jasotzen dituzten beste langabe batzuk hartzeko. Kasu horretan, langileek prestazioak eta lana bateragarri egiten ahalko dituzte.